Viêm Amidan Ở Người Lớn: Những Biến Chứng Nguy Hiểm Khó Lường

Viêm amidan thường xảy ra ở trẻ nhỏ, nhưng người lớn cũng có nguy cơ mắc bệnh. Trường hợp chủ quan bệnh sẽ gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp toàn bộ thông tin về nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị hiệu quả bệnh lý này, mọi người có thể tham khảo để chủ động trong cách xử lý.

Amidan có công dụng như một hàng rào bảo vệ cơ thể trước các tác nhân gây bệnh (virus, vi khuẩn) khi chúng xâm nhập qua đường hô hấp. Vì phải hoạt động quá nhiều do tiếp xúc thường xuyên với các vi sinh vật gây hại, amidan dễ bị suy yếu, dẫn tới sưng tấy và viêm. Biểu hiện như: sốt, đau rát họng, vòm họng sưng tấy…

Viêm amidan ở người lớn ít phổ biến hơn trẻ em và thanh thiếu niên nhưng bệnh vẫn có thể xảy ra ở người lớn. Bởi khi cơ thể thường xuyên bị nhiễm trùng tái đi tái lại, amidan bị kích hoạt sẽ dẫn đến viêm mạn tính kéo dài đến tuổi trưởng thành.

Tùy thuộc vào mức độ viêm nhiễm, phản ứng cơ thể của từng người mà viêm amidan có thể phát triển to lên hoặc không.

Nguyên nhân gây viêm amidan ở người lớn

Một số nguyên nhân phổ biến dẫn tới tình trạng viêm amidan ở người lớn như:

• Do vi khuẩn, virus: Vi khuẩn viêm họng liên cầu khuẩn, phế cầu khuẩn, virus cúm, virus cảm lạnh, virus herpes simplex, virus sởi…
• Môi trường sống và làm việc bị ô nhiễm, dẫn tới việc thường xuyên tiếp xúc với các tác nhân có hại sẽ làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
• Do sức đề kháng kém.
• Người có cơ địa dị ứng.
• Người có tiền sử mắc bệnh liên quan đến hô hấp như: Sởi, ho gà…
• Thời tiết thay đổi thất thường: Nhiệt độ tăng giảm đột ngột khi mưa gió, độ ẩm không khí cao…).
• Mắc các bệnh như viêm lợi, sâu răng, viêm xoang…
• Vệ sinh răng miệng kém.
• Thói quen sinh hoạt không lành mạnh: hút thuốc, uống nhiều nước lạnh, ăn nhiều đồ cay nóng, lạm dụng chất kích thích, sử dụng chung đồ với người khác…

Triệu chứng viêm amidan ở người lớn

Viêm amidan ở người lớn thường được nhận biết bởi các dấu hiệu và triệu chứng phổ biến sau: 

• Amidan tấy đỏ hoặc sưng to hơn bình thường.
• Có lớp phủ hoặc mảng màu trắng hoặc vàng quanh amidan
• Đau rát họng, đau tai, ngủ ngáy
• Nuốt khó, nói khó, khàn tiếng
• Miệng hôi
• Xuất hiện các hạch bạch huyết mềm ở cổ
• Đau đầu, đau cổ hoặc cứng cổ
• Sốt trên 38 độ C kèm cảm giác rét run, ớn lạnh, sởn gai ốc, người mệt mỏi…

Ngoài ra, viêm amidan mạn tính ở người lớn cũng dễ nhận biết với các dấu hiệu như: Những cơn sốt nhẹ thường xuất hiện vào buổi chiều, thể trạng xanh xao, gầy yếu, ho dai dẳng, nuốt vướng, miệng hôi, ngủ ngáy, cảm giác có dị vật trong cổ…

Những biến chứng nguy hiểm

Tùy thuộc vào mức độ, tình trạng, thời gian mắc bệnh, viêm amidan ở người lớn có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng tới sức khỏe và chất lượng cuộc sống: 

• Gây áp xe quanh amidan: Ổ viêm nhiễm tại amidan có thể hình thành áp xe, hoặc tụ mủ trong các mô xung quanh amidan. Điều này sẽ gây đau đớn, khó nuốt, khó mở miệng.
• Gây viêm nhiễm các vùng lân cận: Nguy cơ gây nhiễm trùng tai giữa, viêm hạch cổ, viêm mũi xoang, viêm thanh – khí – phế quản, viêm phổi. Thậm chí lan tới sau màng nhĩ gây đau và giảm thính giác.
• Khó thở: Một số ít trường hợp, viêm amidan có thể gây sưng tấy làm tắc nghẽn đường thở, gây khó thở, đặc biệt là ban đêm khi ngủ.
• Nhiễm khuẩn huyết: Xảy ra khi vi khuẩn từ ổ amidan đi vào máu. Trường hợp này nếu điều trị chậm trễ có thể gây sốc nhiễm trùng và tử vong.
• Sốt thấp khớp: Đây là biến chứng hiếm gặp nhưng rất nghiêm trọng của viêm amidan. Biến chứng này có nguy cơ gây viêm khắp cơ thể, đau khớp, phát ban, viêm thận, viêm khớp…

Phương pháp điều trị viêm amidan ở người lớn

Tùy thuộc vào tình trạng bệnh và mức độ viêm nhiễm mà có những phương pháp điều trị khác nhau như sau:

1. Điều trị nội khoa bằng Tây y

Thông thường, người bệnh sẽ được bác sĩ kê đơn thuốc kháng sinh để điều trị. Tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh mà bác sĩ có thể kê đơn thuốc khác nhau. Trường hợp viêm amidan do virus, việc điều trị sẽ tập chung vào kiểm soát các triệu chứng, như vậy bác sĩ có thể kê những loại thuốc giảm đau không kê đơn, viêm ngậm trị đau họng, nghỉ ngơi và uống nhiều nước. Bởi thuốc kháng sinh không có hiệu quả chống lại virus.

Nếu bị viêm amidan do vi khuẩn, thuốc kháng sinh sẽ được kê để loại bỏ ổ nhiễm trùng, ngăn biến chứng.

Tuy nhiên, điều trị bằng thuốc Tây tiềm ẩn nguy cơ bị các tác dụng phụ của thuốc (tiêu chảy, đau bụng, táo bón, buồn nôn, chóng mặt, khó ngủ…). Sử dụng lâu dễ dẫn tới nhờn thuốc, kháng kháng sinh rất nguy hiểm.

2. Điều trị ngoại khoa: Phẫu thuật cắt bỏ amidan

Cắt amidan là phương pháp thường được chỉ định khi người bệnh bị nhiều đợt viêm amidan nặng trong thời gian dài; các đợt lặp đi lặp lại nhiều lần trong năm (khoảng 5-6 lần); đã có biến chứng hoặc kích thước amidan quá to, cản trở việc ăn uống và hoạt động hít thở.

Lưu ý: Quá trình cắt amidan tiềm ẩn nhiều nguy cơ nguy hiểm như: người bệnh có thể gặp tai biến chảy máu nhiều, đột quỵ thậm chí tử vong.  Với những trường hợp người trên 45 tuổi, người có các bệnh lý nền về tim mạch, huyết áp, tiểu đường, người có tình trạng rối loạn đông cầm máu, người đang bị nhiễm khuẩn toàn thân hoặc tại chỗ…không nên cắt amidan vì nguy cơ tai biến cao.

3. Điều trị viêm amidan bằng phương pháp đơn giản tại nhà

• Súc họng thường xuyên ngày 2-3 lần bằng nước muối sinh lý.
• Giữ vệ sinh răng miệng, mũi họng sạch sẽ
• Kiêng ăn đồ cay nóng, đồ quá lạnh tránh gây kích ứng amidan.
• Hạn chế tiếp xúc với khói thuốc lá, các chất gây ô nhiễm.
• Giữ ấm cơ thể, đặc biệt vùng cổ khi thời tiết chuyển mùa.
• Sử dụng viên ngậm trị đau họng hoặc thuốc xịt họng không kê đơn.

Lưu ý: Những cách trên chỉ có tác dụng hỗ trợ điều trị trong những trường hợp bệnh nhẹ, không chữa khỏi dứt điểm bệnh. Với trường hợp bệnh nặng, amidan đã sưng tấy áp dụng phương pháp này thường không hiệu quả

4. Điều trị viêm amidan ở người lớn bằng bài thuốc dân gian, truyền miệng

Là sử dụng những bài thuốc dân gian từ xa xưa truyền lại, có nguyên liệu tự nhiên, dễ kiếm, dễ làm, tiết kiệm chi phí.

Bài thuốc trị viêm họng bằng nước mật ong chanh đào:

• Nguyên liệu: 1 lít mật ong nguyên chất, 0,5kg đường phèn, 1kg chanh đào, bình thủy tinh.
• Cách làm: Chanh đào rửa sạch, thái lát mỏng. Bỏ chanh vào bình thủy tinh, rải đường phèn lên, sau đó đổ mật ong vào, đậy kín nắp, ngâm 1 – 2 tháng. Mỗi lần sử dụng lấy 1 – 2 thìa cà phê hỗn hợp, uống ngày 3 – 4 lần.

Rượu tỏi:

• Nguyên liệu: 40g tỏi, 100ml rượu trắng 45 độ C
• Cách làm: Tỏi bóc vỏ rửa sạch, thái nhỏ và cho vào hũ thủy tinh. Đổ rượu vào sấp mặt tỏi ngâm trong khoảng 10 ngày. Đến khi rượu ngả màu vàng nghệ là dùng được. Mỗi ngày uống 2 lần/1 thìa cafe vào trước ăn sáng và trước khi đi ngủ.

Trà gừng:

• Nguyên liệu: nửa củ gừng, 3 thìa cafe mật ong, 1 ly nước ấm.
• Cách làm: Gừng rửa sạch, thái mỏng. Cho gừng vừa thái vào ly nước ấm để khoảng 10 phút. Sau đó cho thêm mật ong vào, khuấy đều và uống. Nên uống 1 lần/ngày vào buổi sáng khi vừa ngủ dậy để giảm đau, giảm viêm amidan, giúp thư giãn đầu óc.

Chữa viêm amidan bằng lá tía tô:

• Nguyên liệu: Lá tía tô, nước nóng
• Cách làm: Tía tô rửa sạch, ngâm với nước muối. Vò nát tía tô, ngâm cùng 350ml nước nóng trong khoảng 10 phút. Sau đó uống mỗi ngày từ 2-3 lần. Mọi người có thể thêm một ít mật ong nữa cho dễ uống.

Lưu ý: Những phương pháp này chỉ phù hợp với trường hợp bệnh nhẹ, giúp hỗ trợ cải thiện triệu chứng. Trường hợp bệnh đã nặng, áp dụng phương pháp này sẽ không hiệu quả.

5. Chữa viêm amidan ở người lớn bằng thuốc Đông y

Đông y quan niệm, amidan bị viêm là do các yếu tố phong hàn, nhiệt độc và tà khí bên ngoài tấn công gây tổn thương phế khí, hao tổn tân dịch, hư hỏa, uẩn nhiệt và gây bệnh. Dựa vào nguyên lý này, cơ chế điều trị của các bài thuốc đông y chữa viêm amidan ở người lớn là: 

• Bổ chính khu tà
• Thanh phế, tiêu viêm, hóa đờm, bổ tỳ
• Thanh nhiệt, giải độc, lương huyết.

Ưu điểm: 

• Lành tính, không gây tác dụng phụ, không lo phụ thuộc thuốc, an toàn cho mọi đối tượng.
• Tác động sâu, giải quyết căn nguyên gây bệnh, đẩy lùi bệnh tận gốc, ngăn ngừa tái phát. 

Nhược điểm: Tác dụng chậm, người bệnh cần kiên trì sử dụng.

Lưu ý: Người bệnh cần tìm hiểu, lựa chọn địa chỉ thăm khám uy tín, được cấp phép hoạt động, thuốc có nguồn gốc rõ ràng, được nhiều người bệnh tin tưởng sử dụng.

Biện pháp phòng ngừa viêm amidan ở người lớn

Bệnh có tính chất dễ tái lại vì vậy việc chủ đồng phòng ngừa là rất cần thiết: 

• Bổ sung nước đầy đủ từ 1,5 – 2 lít nước mỗi ngày.
• Ít ăn đồ cay nóng, đồ lạnh, ít sử dụng chất kích thích.
• Giữ vệ sinh tai mũi họng bằng cách sử dụng nước muối sinh lý để rửa mũi và súc họng, đeo khẩu trang khi đi ra ngoài.
• Giữ ấm cổ họng khi thời tiết thay đổi

Cập nhật 1:39 PM , 01/04/2024