Viêm Xoang Hàm: Dấu Hiệu Nhận Biết Và Hướng Điều Trị Hiệu Quả

Viêm xoang hàm theo thống kê chiếm tỉ lệ cao nhất trong các dạng viêm xoang. Bệnh diễn biến phức tạp, khó điều trị nếu chuyển giai đoạn mãn tính. Nhận biết triệu chứng, cách chữa và các thông tin bệnh để phát hiện, xử lý kịp thời.

Tổng quan viêm xoang hàm là gì?

Xoang hàm là hốc xoang nằm ở 2 bên má, dưới mắt. Trong hốc xoang có lớp niêm mạc bao phủ, khi vi khuẩn xâm nhập gây tổn thương, kích ứng dẫn đến viêm sưng, phù nề, mưng mủ.

Viêm xoang hàm vô cùng phổ biến, gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, tinh thần của người bệnh. Việc phát hiện sớm và chữa trị đúng cách sẽ giúp ngăn ngừa biến chứng tại xoang và các vùng lân cận.

Triệu chứng của viêm xoang hàm

Các dấu hiệu nhận biết bệnh viêm xoang hàm gồm:

• Đau mặt: Tại vị trí xoang hàm, vùng trán, xung quanh mặt. Tình trạng đau có thể đến đột ngột, đau kéo dài, tăng mức độ khi cúi
• Nghẹt mũi: Có thể bị một bên hoặc cả 2 bên do viêm phù gây khó thở, phải thở bằng miệng.
• Chảy dịch mũi: Dịch sẽ chuyển từ màu trong sang trắng rồi hơi vàng đặc. Dịch mũi có thể chảy xuống họng, khó xì mũi hơn bình thường.
• Không ngửi được: Hốc xoang chứa nhiều dây thần kinh, khi bị viêm sẽ ảnh hưởng gây hiện tượng mất khứu giác tạm thời.
• Đau răng: Đây là dấu hiệu khá điển hình khi bị viêm xoang hàm. Người bệnh cảm nhận được nhức cơn đau, nhức buốt cả vùng cơ mặt và hàm.
• Dấu hiệu khác: Sốt cao, mệt mỏi, khó tập trung,…

Nguyên nhân gây viêm xoang hàm

Có rất nhiều nguyên nhân, yếu tố nguy cơ dẫn đến tình trạng viêm ở xoang hàm được xác định:

• Do vi khuẩn, nấm xâm nhập, phát triển tại các hốc xoang gây viêm
• Cơ địa dị ứng, niêm mạc mũi nhạy cảm với các dị vật, phấn hoa, mỹ phẩm, lông động vật dễ bị viêm sưng, phù nề
• Viêm xoang hàm do răng bị sâu, để kéo dài vi khuẩn này xâm nhập đến xoang mũi nhất là xoang hàm và gây bệnh.
• Do sự bất thường ở cấu trúc mũi như lệch, xương hàm bị gãy…
• Do môi trường, bụi bẩn, ô nhiễm; thời tiết thay đổi thất thường, mưa nồm ẩm kéo dài.
• Do mắc các bệnh lý về đường hô hấp như miệng, tai không điều trị kịp khiến vi khuẩn xâm nhập, tổn thương sang xoang.

Phân loại viêm xoang hàm

Bệnh viêm xoang hàm được chia thành 2 cấp độ:

Viêm xoang hàm cấp tính

Triệu chứng xuất hiện đột ngột gây đau đầu, đau mặt, thậm chí là hốc mắt và 2 bên thái dương. Cơn đau thường nặng thêm khi cúi đầu, làm các động tác mạnh. Bên cạnh đó người bệnh còn bị chảy nước mũi từ loãng đến đặc dần, chuyển vàng, có mùi hôi.

Giai đoạn cấp tính thường kéo dài khoảng 6 tuần, khi không được điều trị sẽ chuyển sang viêm xoang hàm mạn.

Viêm xoang hàm mãn tính

Các triệu chứng xuất hiện thường xuyên hơn và kéo dài. Người bệnh luôn có cảm giác đau nhức khó chịu, vùng thái dương đau nhiều, người mệt mỏi.

Trong giai đoạn mãn tính, bệnh sẽ diễn biến phức tạp và ngày một nặng nề hơn do tổn thương tại niêm mạc xoang nghiêm trọng. Cần xử lý càng sớm càng tốt.

Vị trí viêm xoang hàm

Tình trạng viêm có thể xuất hiện ở vị trí khác nhau:

• Viêm xoang hàm trái
• Viêm xoang hàm phải
• Viêm xoang hàm trên
• Viêm xoang hàm 2 bên

Đối tượng mắc bệnh

Viêm xoang hàm có thể xảy ra ở bất cứ đối tượng nào từ trẻ nhỏ đến người cao tuổi. Những người có nguy cơ mắc bệnh cao là:

• Người có vấn đề về răng, sâu răng
• Người bị tật ở xoang mũi, bị chấn thương xoang hàm
• Người bị dị ứng bẩm sinh

Biến chứng viêm xoang hàm

Viêm xoang hàm diễn biến phức tạp do đó nếu không được điều trị kịp thời sẽ dẫn đến những ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, tinh thần của người bệnh.

• Gây viêm đa xoang, từ hàm vi khuẩn tấn công viêm xoang sàng, xoang trán
• Ảnh hưởng đến vùng tai gây viêm, điếc 
• Ảnh hưởng đến họng gây viêm họng, viêm amidan
• Gây ra các vấn đề về mắt như viêm dây thần kinh thị giác, viêm mô liên kết hốc mắt
• Ảnh hưởng đến nội sọ gây viêm tắc tĩnh mạch xương, viêm màng não, viêm não…

Chẩn đoán viêm xoang hàm

Viêm xoang hàm có thể nhận biết thông qua chẩn đoán lâm sàng và cận lâm sàng.

Chẩn đoán lâm sàng

Dựa trên các triệu chứng của người bệnh bác sĩ có thể đưa ra phán đoán về bệnh.

Chẩn đoán cận lâm sàng

Sử dụng các máy móc, xét nghiệm để theo dõi tổn thương, mức độ bệnh:

• Nội soi: Ống nội soi được đưa vào mũi, bác sĩ sẽ quan sát qua màn hình để xác định.
• Test dị nguyên để xác định nguyên nhân gây viêm do kích ứng hay không
• Cấy dịch mũi và xoang: Giúp xác định loại vi khuẩn, nấm, virus gây bệnh.

Giải pháp điều trị viêm xoang hàm

Hiện có nhiều cách chữa viêm xoang hàm được áp dụng. Tùy theo tình trạng, mức độ tổn thương, độ tuổi mà mọi người có thể tham khảo, lựa chọn cho phù hợp, hiệu quả.

Cách điều trị viêm xoang hàm tại nhà

Gồm các mẹo được lưu truyền trong dân gian, giúp hỗ trợ điều trị, cải thiện các triệu chứng bệnh ở mức độ nhất định.

• Dùng cây hoa ngũ sắc: Dùng hoa ngũ sắc rửa sạch, để ráo nước rồi cho vào cối giã/máy xay chắt lấy nước cốt nhỏ vào mũi.
• Điều trị bằng tỏi: Dùng 3-5 tép tỏi tươi thái lát mỏng cho vào nồi đun sôi. Bắc ra dùng khăn trùm kín tiến hành xông bằng cách hít sâu, chậm.
• Dùng gừng chữa viêm xoang hàm: Sử dụng gừng tươi rửa sạch, giã nát đun cùng 1 cốc nước tắt bếp khi sôi, ủ khoảng 10 phút. Lấy khăn nhúng nước gừng đắp lên vùng xoang.

Thuốc viêm xoang hàm

Dùng thuốc là cách nhanh nhất để kiểm soát các triệu chứng đau, viêm sưng khó chịu ở xoang mũi. Thuốc tây y có rất nhiều loại với tác dụng khác nhau, bác sĩ sẽ dựa theo biểu hiện cụ thể để kê đơn.

Các thuốc thường dùng gồm:

• Thuốc giảm đau kháng viêm: Acetaminophen, ibuprofen, aspirin, naproxen,…
• Thuốc kháng histamin trong trường hợp dị ứng, sưng tấy
• Thuốc kháng sinh: Amoxicillin, Azithromycin, Doxycycline…
• Thuốc co mạch: Chlorzoxazone, Phenylephrine, Naphazoline,
• Thuốc kháng nấm: Amphotericin B, Voriconazole,  Itraconazole,
• Thuốc xịt, rửa mũi

Phẫu thuật

Phẫu thuật được chỉ định trong trường hợp bệnh nhân gặp tình trạng lệch vách ngăn mũi, polyp mũi,… hoặc trường hợp biến chứng ảnh hưởng đến nội sọ, mắt

Thuốc đông y chữa viêm xoang hàm

Với ưu thế điều trị bệnh tận gốc, an toàn, không tác dụng phụ điều trị viêm xoang hàm bằng bài thuốc thảo dược tự nhiên đang là xu thế hiện nay.

Tuy nhiên thuốc đông y cho tác dụng chậm, cần kiên trì áp dụng trong một thời gian nhất định.

Tùy theo thể bệnh, đơn vị khám chữa Y học cổ truyền mà mỗi người sẽ được gia giảm, áp dụng các bài thuốc trị bệnh khác nhau.

Phòng ngừa viêm xoang hàm

Viêm xoang hàm có tỉ lệ mắc bệnh cao, khó điều trị. Nếu không muốn mắc bệnh thì mọi người cần chủ động áp dụng các biện pháp phòng tránh dưới đây:

• Vệ sinh răng miệng: Nên đánh răng ít nhất 2 lần/ngày kết hợp súc miệng nước muối thường xuyên.
• Bảo vệ mũi họng: Đeo khẩu trang trước khi ra ngoài hoặc đến nơi đông người
• Giữ gìn, vệ sinh môi trường sống: Tránh những nơi nhiều khói bụi, giặt giũ chăn màn, dọn dẹp nhà cửa thường xuyên, sạch sẽ
• Thay đổi các thói quen xấu: Không dùng tay ngoáy mũi, dùng nhíp nhổ lông mũi…
• Giữ ấm: Những người sinh sống ở vùng khí hậu lạnh khô nên che chắn, bảo vệ cẩn thận mỗi khi ra ngoài.
• Tránh xa tác nhân gây kích ứng như phấn hoa, lông động vật,…

Câu hỏi thường gặp

Bệnh viêm xoang hàm rất phổ biến nên mọi người cần trang bị kiến thức để sớm nhận biết và điều trị đúng cách. Ngay khi phát hiện bất thường, bạn hãy đến cơ sở chuyên khoa để được thăm khám, xử lý tránh để kéo dài gây ảnh hưởng chất lượng cuộc sống, biến chứng nguy hiểm.

Cập nhật 2:53 PM , 16/04/2024