Viêm Xoang Ở Trẻ Em: Nguyên Nhân, Triệu Chứng Và Cách Điều Trị

Viêm xoang ở trẻ em gây ra một loạt các triệu chứng khó chịu, ảnh hưởng đến sức khỏe cũng như khả năng tập trung của bé trong học tập. Chính vì thế, bố mẹ cần hiểu rõ về bệnh lý này, từ đó biết cách điều trị và phòng ngừa cho con.

Viêm xoang ở trẻ em là gì?

Viêm xoang ở trẻ em ngày nay càng phổ biến vì tỷ lệ mắc bệnh có xu hướng tăng lên. Bệnh thường xuất hiện ở các bé dưới 6 tuổi, hệ miễn dịch kém, sức đề kháng chưa ổn định.

Theo các chuyên gia, khi mới chào đời, hệ thống xoang của trẻ chưa hoàn thiện, lúc đó mới chỉ có xoang sàng. Trẻ có xoang hàm khi lên 3-4 tuổi và có viêm xoang bướm khi được 7-8 tuổi. Cứ như vậy, đến tầm 20 tuổi, hệ thống xoang của con sẽ hoàn thiện dần.

Viêm xoang ở trẻ được chia thành:

• Viêm xoang cấp tính: Các triệu chứng bệnh không kéo dài, thường kết thúc sau 1-2 ngày, số lần tái phát cũng ít và khá là xa nhau.
• Viêm xoang bán cấp: Bệnh kéo dài từ 4 cho đến 8 tuần, triệu chứng nhiều hơn, mật độ bệnh tái phát nhiều hơn trước.
• Viêm xoang mãn tính: Tình trạng viêm mũi xoang tái phát liên tục, triệu chứng nhiều, lâu khỏi hơn so với trước đây.

Nguyên nhân gây bệnh

Nguyên nhân gây viêm xoang ở trẻ em gồm:

• Do trẻ mắc bệnh về đường hô hấp: Có nghĩa là trước đó bé có bị bệnh liên quan đến viêm họng, viêm amidan, viêm mũi dị ứng, hen suyễn,… nhưng không được điều trị dứt điểm nên bệnh biến chứng gây viêm xoang.
• Do hệ miễn dịch, sức đề kháng kém: Những bé sức đề kháng kém, dễ ốm vặt, cơ thể thường xuyên không khỏe mạnh sẽ dễ bị viêm xoang hơn các trường hợp khác vì khi đó các yếu tố sinh bệnh dễ tấn công vào cơ thể.
• Do tác động từ yếu tố môi trường: Bé nào phải sống trong môi trường ô nhiễm, nhiều khói, nhiều khói thuốc lá, hóa chất,… sẽ khiến niêm mạc mũi và hốc xoang dễ bị tổn thương và sinh ra viêm.
• Do cơ địa dị ứng: Rất nhiều trường hợp trẻ bị viêm xoang do dị ứng với thời tiết, phấn hoa, lông động vật.
• Do có bố mẹ cũng bị viêm xoang: Viêm xoang không có tính di truyền nhưng nó lại có thể lây nhiễm cao nếu phải sống chung trong môi trường hoặc sử dụng chung khăn mặt với người mắc viêm xoang. Vì thế bố mẹ cần phải đặc biệt lưu ý vấn đề này.
• Do xoang mũi của con có cấu trúc bất thường: Trẻ gặp phải một số vấn đề liên quan đến cấu trúc mũi như lệch vách ngăn, vách ngăn mũi dày,… sẽ có nguy cơ cao bị viêm xoang.

Triệu chứng viêm xoang ở trẻ em

Bố mẹ lưu ý một số dấu hiệu viêm xoang ở trẻ nhỏ dưới đây:

• Hắt hơi, sổ mũi, chảy nhiều dịch mũi khi thời tiết thay đổi hoặc khi con ở trong môi trường điều hòa quá lâu
• Dịch mũi có thể có màu trắng, vàng hoặc xanh
• Dịch mũi chảy xuống họng có thể khiến con bị ho, đau rát họng, sưng amidan
• Sốt, nghẹt mũi, khó thở
• Hôi miệng, đau răng
• Ở những trường hợp viêm xoang nặng, các bé sẽ có tình trạng đau đầu nhiều, đau vùng trán và thái dương, đau xung quanh vùng mắt,…

Tùy vào tình trạng sức khỏe và mức độ viêm xoang mà mỗi triệu chứng xuất hiện ở các bé sẽ nặng – nhẹ khác nhau. Bố mẹ cần theo dõi thường xuyên để kịp thời có hướng điều trị phù hợp cho con.

Viêm xoang ở trẻ em có nguy hiểm không?

Câu trả lời là CÓ. Nếu bố mẹ không sớm điều trị viêm xoang cho trẻ, các con có thể phải đối mặt với một số hệ lụy sau:

• Tình trạng sốt, ho, hắt hơi, sổ mũi nhiều sẽ khiến bé mệt mỏi, từ đó ảnh hưởng đến việc học tập, ăn uống
• Viêm xoang nặng có thể gây ra tình trạng hôi miệng, khiến con mặc cảm, tự ti khi giao tiếp với bạn bè
• Làm tăng nguy cơ mắc các bệnh khác về đường hô hấp như viêm họng, viêm amidan, viêm phế quản,…
• Tai mũi họng thông nhau nên không thể loại trừ khả năng trẻ bị viêm tai giữa do viêm xoang lâu ngày
• Viêm xoang mãn tính sẽ khiến bé mất dần khứu giác, không ngửi được mùi
• Biến chứng nghiêm trọng hơn là ảnh hưởng đến thị lực, giảm tầm nhìn, nhiễm trùng não

Chẩn đoán trẻ bị viêm xoang như thế nào?

Để chẩn đoán viêm xoang ở trẻ em, bác sĩ sẽ dựa trên 2 kết quả kiểm tra dưới đây:

• Kiểm tra lâm sàng: Chẩn đoán bệnh dựa trên các triệu chứng mà con gặp phải. Chính vì thế, khi chia sẻ với bác sĩ, bố mẹ cố gắng nói tường tận các dấu hiệu hiện có của con, thời gian con mắc bệnh,…
• Cận lâm sàng: Bằng việc siêu âm xoang, chụp X-quang, chụp MRI,… các bác sĩ sẽ biết chính xác xem trẻ bị viêm xoang hay không, nếu có thì mức độ như thế nào, nguyên nhân do đâu, từ đó kê đơn thuốc điều trị phù hợp.

Giải pháp điều trị viêm xoang ở trẻ nhỏ

Khi trẻ bị viêm xoang, bố mẹ có thể điều trị cho con bằng những cách dưới đây:

Chữa viêm xoang cho trẻ tại nhà

Hiện có rất nhiều cách chữa viêm xoang ở trẻ em bằng mẹo dân gian, chẳng hạn như:

• Sử dụng gừng: Cạo sạch vỏ 1-2 củ gừng, thái lát mỏng. Đun sôi 500ml nước rồi thả gừng vào, tắt bếp, ủ đến khi nhiệt độ nước còn khoảng 70-80 độ C thì đổ ra chậu. Dùng khăn sạch nhúng vào đó rồi vắt sạch nước và chườm lên mũi của con. Thực hiện 3-4 lần/tuần là được.
• Dùng lá kinh giới: Rửa sạch một nắm lá rau kinh giới, đun sôi với một nồi nước. Sau đó tắt bếp rồi cho bé xông hơi với nước đó khoảng 15 phút. Bố mẹ chú ý giữa khoảng cách mặt và nồi nước để con không bị bỏng. Phương pháp này áp dụng cho trẻ trên 5 tuổi.
• Sử dụng mộc nhĩ và đường phèn: Rửa sạch mộc nhĩ, cắt nhỏ, cho vào bát và hấp cùng với đường phèn. Sau khoảng 15 phút thì mẹ tắt bếp, để nguội bớt rồi cho con ăn.

Ngoài các giải pháp trên, bố mẹ có thể chữa viêm xoang ở trẻ bằng tỏi, lá trầu không, lá lốt. Khi áp dụng bất cứ cách nào, bố mẹ cần làm đúng theo công thức và nên tham khảo ý kiến của người có chuyên môn để tránh gặp rủi ro không mong muốn.

Ưu điểm:

• Bố mẹ dễ dàng thực hiện, không mất quá nhiều thời gian mỗi ngày
• Chi phí bỏ ra ít
• Lành tính, phù hợp với trẻ nhỏ

Nhược điểm:

• Chỉ hỗ trợ giảm triệu chứng, không điều trị được bệnh nên bố mẹ không nên lạm dụng, không thay thế cho các phương pháp chuyên sâu
• Phù hợp với trường hợp trẻ bị viêm xoang cấp tính

Trẻ bị viêm xoang uống thuốc gì?

Trẻ bị viêm xoang cấp tính và mãn tính thường được bác sĩ kê đơn một số loại thuốc sau:

• Thuốc kháng sinh: Tùy vào tình trạng viêm xoang của bé, các bác sĩ sẽ kê đơn thuốc kháng sinh phù hợp. Một số loại thường có là Amoxicillin, Penicillin,…
• Thuốc kháng histamin: Thuốc Desloratadine, Clopheniramin, Loratadine,… sẽ giúp giảm triệu chứng nghẹt mũi, chảy nước mũi.
• Thuốc giảm đau, hạ sốt: Nếu trẻ có hiện tượng sốt cao, đau nhức đầu nhiều do viêm xoang, bác sĩ sẽ chỉ định uống Ibuprofen hoặc Paracetamol,…
• Các loại thuốc xịt: Nếu con bị nghẹt mũi nhiều, nước mũi chảy nhiều, bố mẹ có thể cho con dùng một số loại thuốc xịt sau Nasomom-4 Reliv, Avamys, Meseca,…

Ưu điểm:

• Bố mẹ dễ mua ngoài hiệu thuốc
• Cho hiệu quả nhanh chóng sau 1-2 liều

Nhược điểm:

• Thuốc tây chỉ hỗ trợ giảm triệu chứng, không điều trị được bệnh nên vẫn có tình trạng tái phát
• Đây là phương pháp không khuyến khích lạm dụng ở trẻ nhỏ vì nó có khả năng gây ra nhiều tác dụng phụ

Phẫu thuật nội soi trị viêm xoang

Nếu thấy triệu chứng viêm xoang ở trẻ em ngày càng nặng, tần suất bệnh tái phát nhiều lần, dùng thuốc không có hiệu quả, bố mẹ có thể đưa con đến bệnh viện để nghe bác sĩ tư vấn về phương pháp phẫu thuật nội soi trị viêm xoang.

Bệnh nhân chỉ được áp dụng phương pháp này khi:

• Trẻ chảy nhiều dịch mũi, nghẹt mũi nặng, dịch mũi có máu
• Bé bị chảy mủ tai, thường xuyên bị ù tai
• Kết quả kiểm tra cho thấy con bị viêm xoang mãn tính
• Có tình trạng bất thường ở cấu trúc mũi

Ưu điểm của phương pháp này là cho hiệu quả nhanh chóng, tuy nhiên bác sĩ sẽ cần kiểm tra thật cẩn thận sức khỏe trẻ trước khi tiến hành phẫu thuật nội soi.

Chữa viêm xoang ở trẻ bằng đông y

Đông y trị viêm xoang sẽ tập trung xử lý bệnh từ nguyên nhân, đồng thời hỗ trợ hồi phục sức đề kháng, tăng cường hệ miễn dịch cho trẻ. Ngoài tính hiệu quả, phương pháp này còn có ưu điểm khác là:

• Trị bệnh dứt điểm, ngăn ngừa tái phát
• Lành tính, không gây tác dụng phụ cho bé

Nhược điểm:

• Hiệu quả tác động chậm nên bố mẹ cần kiên nhẫn trong quá trình điều trị cho con
• Bố mẹ mất thời gian đun sắc thuốc

Một số bài thuốc chữa viêm xoang cho trẻ hiệu quả:

• Bài thuốc 1: Sử dụng 8g bạch truật, 6g nhân sâm, 4g cam thảo, 8g phục linh, 6g hoàng kỳ, 5g hoàng cầm, 6g biển đậu, 5g hạnh nhân, 5g liên kiều, 6g bối mẫu, 3 quả đại táo, 3 lát gừng tươi. Mỗi ngày 1 thang, sắc lên cho con uống.
• Bài thuốc 2: 1 thang thuốc sẽ có 8g bạch truật, 6g hoàng cầm, 4g nhân sâm, 4g cam thảo, 6g hoàng kỳ, 4g cam thảo, 8g phục linh, 8g sinh địa, 6g biển đậu, 6g mạch môn, 6g huyền sâm, 8g kim ngân, 6g đan bì, 8g ké đầu ngựa, 4g tân di. Mỗi ngày bố mẹ chịu khó sắc 1 thang thuốc như vậy cho con uống sẽ cải thiện tốt tình trạng viêm xoang.

Viêm xoang ở trẻ em hiện không hiếm gặp, đặc biệt trong điều kiện môi trường ô nhiễm, khí hậu thay đổi liên tục như hiện nay. Chính vì thế, bố mẹ cần nâng cao nhận thức về bệnh và kịp thời điều trị ngay khi con có triệu chứng viêm xoang, đừng để kéo dài quá lâu, hình thành nhiều biến chứng nguy hiểm.

CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM

Bài thuốc viêm xoang, viêm mũi dị ứng Đỗ Minh Đường – Sự lựa chọn hơn 150 năm của người Việt

Chuyên gia và người bệnh đánh giá như thế nào về bài thuốc Viêm Xoang Đỗ Minh