Khi có nhu cầu phục hình răng bị mất bằng phương pháp bọc răng hay Implant, bạn chắc hẳn đã nghe tới cụm từ lấy dấu răng. Vậy lấy dấu nha khoa là gì, tại sao phải lấy dấu, quy trình lấy dấu được thực hiện ra sao và cần lưu ý những gì? Xem ngay bài viết dưới đây của Sở Y tế Thái Nguyên để có lời giải đáp chi tiết cho vấn đề này.
Lấy dấu răng là gì?
Lấy dấu răng là kỹ thuật được sử dụng trong nha khoa khi khách hàng có nhu cầu phục hình răng bị hô, móm, sứt, mẻ, gãy,… Mục đích của kỹ thuật này là giúp bác sĩ xác định được khuôn mẫu chính xác của toàn bộ hàm răng, giúp răng sau khi phục hồi có thể ăn nhập vào khớp cắn.
Lấy dấu nha khoa thường được ứng dụng trong trồng răng Implant, trồng răng tháo lắp, bọc răng sứ, dán răng sứ,…
Lợi ích của việc lấy dấu răng
Với những trường hợp cần trồng răng Implant, trồng răng giả tháo lắp, bọc răng sứ,… thì việc lấy dấu răng sẽ mang lại những lợi ích như sau:
- Dễ dàng giúp bác sĩ có thể lưu trữ lại tình trạng hàm răng, khớp cắn trước khi bắt đầu điều trị, phục hình.
- Mẫu vật thu được sau khi lấy dấu giúp bác sĩ chẩn đoán, lên kế hoạch điều trị, phục hình chi tiết cho từng đối tượng theo đúng nhu cầu của khách hàng.
- Giúp bác sĩ xác định cụ thể thời gian điều trị cho khách hàng.
Vậy nên nếu quá trình lấy dấu không chuẩn sẽ gây ảnh hưởng tới việc điều trị, gây khó khăn trong việc sửa chữa. Khi gắn răng sứ, bọc hoặc cắm răng Implant sẽ không đảm bảo được sự chính xác, phục hình răng không thành công, thậm chí còn gây đau đớn, khó chịu và làm tăng nguy cơ mắc bệnh răng miệng cho bệnh nhân.
Quy trình lấy dấu răng trong nha khoa đúng chuẩn
Lấy dấu răng là kỹ thuật khá phức tạp nên không phải ai cũng có thể thực hiện. Để đảm bảo tính chính xác, hạn chế tối đa sự sai lệch, bạn cần tuân thủ theo đúng quy trình của từng phương pháp. Hiện nay, có 3 cách phổ biến đang được nhiều nha khoa áp dụng là cách lấy dấu răng một thì, lấy dấu hai thì và áp dụng kỹ thuật CAD/CAM. Chi tiết như sau:
Cách lấy dấu một thì
Đây là kỹ thuật thủ công, thường sử dụng để lấy dấu sau cùng toàn hàm nhờ 2 loại chất lấy dấu là Light – Putty hoặc chỉ dùng mình Putty. Ưu điểm của cách lấy dấu một thì là chỉ cần dùng một ống trộn cho từng tiến trình nên ít tốn kém, khi đổ ra rất dễ lấy. Tuy nhiên, khuôn dấu dễ bị biến dạng và khiến bệnh nhân có cảm giác khó chịu.
Quy trình lấy dấu một thì được thực hiện như sau:
- Chuẩn bị chất lấy dấu Light – Putty, số đơn vị 1 – 4 và khay lấy dấu.
- Bác sĩ bơm chất lấy dấu Light xung quanh răng cần xử lý, đặt chất lấy dấu nặng lên khay đã chuẩn bị rồi đặt khay cẩn thận vào trong miệng bệnh nhân. Sau đó giữ khay cho tới khi chất lấy dấu đông cứng lại sẽ lấy ra.
Cách lấy dấu hai thì
Cách lấy dấu này có quy trình phức tạp, độ khó cao hơn so với việc lấy dấu một thì. Ưu điểm của cách lấy dấu hai thì là cho độ chuẩn cao, khuôn mẫu thể hiện đúng dấu răng của bệnh nhân. Lấy dấu hai thì cũng sử dụng 2 chất lấy dấu là Light và Putty.
- Đầu tiên, bác sĩ cũng sẽ chuẩn bị 2 loại chất lấy dấu và Putty và Light, số đơn vị 1 – 2 và thìa.
- Nha sĩ đặt vật liệu đã chuẩn bị vào khay lấy dấu, phủ một lớp nhựa mỏng lên để ngăn cách. Sau đó, đặt khay vào miệng bệnh nhân, chờ tới khi chất liệu cứng lại thì lấy khay ra, bỏ miếng nhựa, mang đi rửa rồi thổi khô dấu. Bơm chất lấy dấu Light vào xung quanh vùng răng và một ít Light vào khay chứa chất Putty rồi cùng đặt lại vào miệng bệnh nhân. Cuối cùng lấy khay ra khi chất lấy dấu đã đông là xong.
Quy trình lấy dấu nha khoa sử dụng công nghệ CAD/CAM
Từ khi công nghệ CAD/CAM ra đời, các kỹ thuật lấy dấu truyền thống đã không còn được ưa chuộng như trước. Theo đó, đây là phương pháp lấy dấu răng có chính xác cao, thời gian thực hiện nhanh, không khiến người bệnh khó chịu và có thể dễ dàng phát hiện ngay các sai sót trong quá trình thực hiện. Song chi phí để áp dụng công nghệ này lại tương đối cao.
Theo đó, quy trình thực hiện lấy dấu nha khoa bằng công nghệ CAD/CAM được tiến hành như sau:
- Dùng kỹ thuật scan để lấy thông tin chính xác về vùng răng cần lấy dấu.
- Cho ra bản thiết kế răng sứ bản mềm để khách hàng thuận tiện theo dõi, điều chỉnh theo ý muốn.
- Dấu răng được đưa tới phòng Lab để các kỹ thuật viên chế tác ra răng thật.
Ưu – nhược điểm của các vật liệu lấy nha khoa
Việc lấy dấu răng hiện nay đã trở nên phổ biến và đơn giản hơn rất nhiều. Bởi sự đa dạng của các vật liệu lấy dấu nha khoa. Vậy những vật liệu lấy dấu này có ưu và nhược điểm gì?
| Vật liệu | Giới thiệu | Ưu điểm | Nhược điểm |
| Lấy bằng dấu thạch cao | Thạch cao là vật liệu sơ khởi và được sử dụng phổ biến ở nhiều nha khoa. | Là vật liệu ái nước, có độ chính xác cao trong việc sao lại bề mặt. Tính lỏng giúp ngăn mọi sự biến dạng, dời chỗ của mô. Thạch cao cũng rất bền bỉ trong quá trình sử dụng cũng như lưu giữ mẫu mà không bị biến dạng. | Dây khó chịu, có cảm giác buồn nôn cho bệnh nhân, kỹ thuật lấy khó thực hiện và có nguy cơ chảy vào đường thở. |
| Chất lấy dấu Alginate | Vật liệu này thường được dùng trong thực hành với nhiều độ lỏng khác nhau tùy theo tỷ lệ bột và nước. Chất Alginate hoàn toàn phù hợp để lấy dấu sơ khởi trong mọi trường hợp vì chúng tạo ra một sự nén nhẹ hay đẩy lùi, cần phục hình như khe nướu hẹp, nhìn không rõ. | Vật liệu ái nước nên dễ thực hiện, sao lại bề mặt răng một cách chính xác. Có thể cho phép tùy chọn tạo ra độ nhớt phù hợp bằng cách thay đổi tỷ lệ bột và nước. Thời gian đông thay đổi tùy theo nhiệt độ nước và giá thành thấp. | Không ổn định kích thước theo thời gian và cần phải đổ mẫu ngay. |
| Hợp chất nhiệt dẻo | Hợp chất này đến nay vẫn còn được sử dụng rộng rãi tại nhiều nha khoa trong phục hình tháo lắp nhằm ghi vành khít. Chúng dẫn nhiệt không tốt nên cần phải được làm nóng toàn bộ khối từ 50 – 55 độ C. Sau đó sẽ cứng lại ở nhiệt độ trong miệng và thường dùng nhất là Kerr xám; GC Péricompound; Kerr xanh lá hay GC Iso Functional. | Là hợp chất có độ dẻo khác nhau tùy theo cách dùng, có thể điều trị nhiều phân loại. Vật liệu có tính ổn định theo thời gian và không biến dạng. Đồng thời là chất lấy dấu nha khoa rẻ nhất tính tới thời điểm hiện tại. | Do là hợp chất nhiệt nên nếu không thận trọng trong quá trình thực hiện rất dễ làm bỏng niêm mạc khi quá nóng. |
| Cao su lấy dấu | Cao su hay còn gọi là silicon – chất liệu thích hợp với những trường hợp lâm sàng. Vật liệu này dễ sử dụng trong trường hợp cần đẩy lùi các mô dị động tràn lên hay ở xung quanh nền tựa mà việc dùng những vật liệu lỏng không cho hiệu quả cao. | Có độ nhớt dễ dàng thay đổi theo ý muốn, dùng được cho mọi kiểu lấy dấu. Dấu lấy được vững, ổn định kích thước tốt, dấu chi tiết, chính xác cao, nhất là với loại silicone cộng hợp. Bên cạnh đó, chúng còn có khả năng đàn hồi tốt, bền bỉ và rất chắc chắn. | Là vật liệu kỵ nước, thời gian đông ngắn, giá thành cao. |
Lấy dấu răng có đau không?
Ngoài những thông tin nêu trên, có không ít người thắc mắc về việc lấy dấu răng có đau không. Được biết, quá trình lấy dấu răng có đau không còn phụ thuộc vào phương pháp mà bạn lựa chọn. Cụ thể như sau:
Phương pháp truyền thống
Lấy dấu răng truyền thống sẽ trộn lẫn bột chuyên dụng với thạch cao và nước để đưa vào khoang miệng. Trong vài giây đầu, bệnh nhân sẽ cảm thấy hơi khó chịu và buồn nôn. Sở dĩ xảy ra hiện tượng này là do bạn chưa quen với vật lạ trong khoang miệng hoặc có thể là do mùi hóa chất của vật liệu.
Bên cạnh đó, việc lấy dấu răng theo phương pháp truyền thống còn có thể gây ra những cơn đau nhẹ. Cộng thêm với việc bác sĩ thiếu kinh nghiệm, kỹ thuật chuyên môn không cao có thể khiến dấu hàm lệch lạc.
Sử dụng công nghệ cao
Lấy dấu răng công nghệ cao sẽ sử dụng kỹ thuật scan hiện đại, không cần vật liệu như phương pháp truyền thống nêu trên nên không gây ra tình trạng khó chịu, buồn nôn. Thêm vào đó, đầu tay cầm được thiết kế nhỏ gọn nên dễ dàng đưa vào khoang miệng.
Lúc này bác sĩ sẽ di chuyển đầu scan một cách nhẹ nhàng để chúng hiển thị đầy đủ hình ảnh bên trong cấu trúc hàm, khớp cắn, mô miệng và răng. Bệnh nhân sẽ luôn thấy thoải mái, không bị đau nhức, khó chịu trong suốt quá trình thực hiện.
Những điều cần biết khi lấy dấu răng
Để giúp quá trình lấy dấu răng diễn răng thuận lợi, ít sai sót, đảm bảo an toàn cho khoang miệng, các bạn cần lưu ý những điều sau:
- Tìm hiểu nhiều nha khoa khác nhau, lựa chọn địa chỉ có dịch vụ nha khoa tốt, trang thiết bị hiện đại, cơ sở kinh doanh uy tín, có đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm và được nhiều khách hàng đánh giá cao.
- Nghe tư vấn của bác sĩ, chia sẻ cho bác sĩ biết những vấn đề răng miệng mà bạn đang gặp phải và mong muốn của bản thân để có định hướng điều trị phù hợp.
- Giữ tinh thần thoải mái, không nên lo lắng, căng thẳng và tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ.
- Trong quá trình lấy dấu răng, phục hình nếu xảy ra bất cứ vấn đề nào, các bạn cần báo ngay cho bác sĩ để có những điều chỉnh, xử lý kịp thời.
Trên đây là toàn bộ những thông tin về việc lấy dấu răng cũng như quy trình thực hiện và những lưu ý liên quan. Bạn đọc nên nắm rõ nội dung chia sẻ trên để có sự chuẩn bị tốt trước khi tiến hành thực hiện.
