Trẻ bị sâu răng sữa không còn là tình trạng hiếm gặp, tuy nhiên cha mẹ vẫn cần phải trang bị những kiến thức cần thiết để bảo vệ sức khoẻ răng miệng cho con một cách toàn diện nhất. Qua đó giúp trẻ tránh bị đau đớn, khó chịu, dẫn đến biếng ăn, kém phát triển, ảnh hưởng đến sức khoẻ, khả năng phát triển và thẩm mỹ trong tương lai do sâu răng gây ra.
Nguyên nhân dẫn đến tình trạng trẻ bị sâu răng sữa
Răng sữa là những chiếc răng đầu tiên của con người, điều đặc biệt là chúng chỉ tồn trong vài năm đầu đời, sau đó sẽ “nhường chỗ” cho răng vĩnh viễn. Thế nhưng, vì còn quá nhỏ nên trẻ chưa ý thức, diễn tả được các cảm giác trong cơ thể cũng như không biết cách vệ sinh và bảo vệ răng miệng đúng cách, bởi vậy mà dẫn đến tình trạng sâu răng sữa, gây ra nhiều đau đớn, phiền toái trong cuộc sống.
Trong những năm gần đây, tình trạng sâu răng sữa ở trẻ em xảy ra với tần suất đáng báo động trên nhiều quốc gia, trong đó bao gồm cả Việt Nam. Những nguyên nhân chính dẫn đến vấn đề này phải kể đến như:
Do tình trạng sức khỏe răng miệng
Các bệnh lý liên quan tới răng miệng được xếp trong top đầu những nguyên nhân gây ra sâu răng sữa ở trẻ. Có thể kể đến như viêm tủy răng, viêm nướu, viêm lợi,… Trong khi đó, cấu tạo men và ngà răng sữa yếu hơn rất nhiều so với răng vĩnh viễn, khiến nó dễ bị tấn công bởi các loại vi khuẩn có hại dẫn đến sâu răng.
Mặt khác, khi răng mọc lệch cũng sẽ gây ra không ít trở ngại cho trẻ trong việc vệ sinh răng miệng. Mảnh vụn của thức ăn thừa không được làm sạch và tích tụ lâu ngày chính là môi trường lý tưởng cho vi khuẩn xâm nhập, phát triển, phá vỡ cấu trúc răng.
Trẻ bị sâu răng sữa do bị nhiễm khuẩn từ mẹ
Bạn có biết, nguyên nhân gây sâu răng sữa ở trẻ nhỏ có thể xuất hiện trước cả khi chào đời. Nghe khó tin nhưng nó hoàn toàn có khả năng xảy ra khi thai nhi bị nhiễm khuẩn từ mẹ.
Theo các nghiên cứu, nếu mẹ bị viêm nha chu trong quá trình mang thai thì rủi ro bị sinh non cao gấp đôi người thường. Không những thế, nó còn tiềm ẩn nguy cơ để lại di chứng sau này cho thai nhi như: Ảnh hưởng đến quá trình phát triển, xuất hiện tình trạng khiếm khuyết men răng, dẫn đến việc thiếu khoáng chất, canxi, khiến răng yếu, dễ bị sâu, sứt mẻ.
Do thói quen ăn uống và chế độ dinh dưỡng
Chế độ ăn chứa quá nhiều chất đường cũng là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng em bé bị sâu răng sữa. Thức ăn bám lại trên răng mà không được vệ sinh sạch sẽ tạo ra điều kiện thuận lợi để vi khuẩn xâm nhập, sinh sôi nảy nở trong khoang miệng.
Đặc biệt là đối với những thực phẩm có thành phần chứa nhiều đường như bánh kẹo, đồ ngọt, nước hoa quả, nước có gas, sữa, các loại đồ khô,… Chúng tích tụ lâu ngày thành các mảng bám trên men răng. Vô hình chung mang đến môi trường lý tưởng cho các loại vi khuẩn lên men, chất ngọt hình thành acid có hại phá huỷ cấu trúc răng và hình thành sâu răng.
Do vệ sinh răng miệng không đúng cách
Do trẻ còn quá nhỏ nên chưa thể ý thức được tầm quan trọng của việc vệ sinh răng miệng và tự giác vệ sinh, nếu cha mẹ cũng lơ là và xem nhẹ vấn đề này thì rất dễ tạo môi trường cho vi khuẩn có hại tấn công, phá vỡ cấu trúc răng.
Trên thực tế, cấu tạo men và ngà răng của trẻ mỏng hơn rất nhiều so với người lớn, do đó thời gian để vi khuẩn tấn công, phát triển và hình thành sâu răng cũng vô cùng nhanh. Vậy nên nếu không đảm bảo vệ sinh răng miệng đúng cách sẽ khiến răng sữa yếu hơn bình thường và dễ bị sâu.
Do bú bình trước khi đi ngủ
Khi cha mẹ để trẻ bú bình trước khi đi ngủ vào ban đêm khiến bé hình thành thói quen xấu, mang đến môi trường thuận lợi cho vi khuẩn ở lại và bám trên răng lâu hơn. Sau một thời gian nếu không được loại bỏ và vệ sinh sạch sẽ, chúng sẽ tạo ra các mảng bám, xâm nhập, phát triển vào sâu bên trong men răng và phá vỡ cấu trúc răng.
Mặt khác, lúc mới mọc răng bé sẽ có cảm giác ngứa lợi, khi bú bình thường có quen cắn hoặc cọ sát răng lợi với núm vú. Khiến cho lợi bị tổn thương hoặc đẩy răng sữa mới mọc bị xô lệch, không thẳng hàng.
Một số nguyên nhân khác
Ngoài những nguyên nhân chính kể trên còn rất nhiều yếu tố khiến trẻ bị sâu răng sữa mà cha mẹ cần nắm rõ như:
- Bé sinh mổ có nguy cơ bị sâu răng cao hơn so với các bé sinh thường
- Không bổ sung đủ Canxi và Fluoride là những thành phần có khả năng bảo vệ lớp men răng, chống lại sự tấn công của các loại vi khuẩn có hại
- Trẻ uống quá nhiều kháng sinh cũng khiến răng bị xỉn màu và gia tăng nguy cơ sâu răng
- Trẻ dùng thuốc điều trị cũng khiến men răng yếu đi, gia tăng nguy cơ bị sâu răng
- Do răng bị mọc lệch dẫn đến việc vệ sinh khó khăn, không thể vệ sinh các vùng khuất. Thức ăn thừa tích tụ lâu ngày mà không được làm sạch sẽ hình thành nên các mảng bám dẫn đến sâu răng
Xem thêm: Em bé ăn kẹo bị sâu răng cha mẹ nên xử lý như thế nào?
Tác hại khi trẻ bị sâu răng sữa
Nếu cha mẹ vẫn còn chủ quan khi nghĩ rằng sâu răng sữa là tình trạng phổ biến hiện nay, nó không quá nguy hiểm vì sớm muộn gì răng vĩnh viễn cũng sẽ mọc lên thay thế, đây là suy nghĩ hoàn toàn sai bởi:
- Sâu răng sữa gây khó chịu, đau đớn cho trẻ nhỏ, khiến trẻ gặp khó khăn trong việc ăn uống, dẫn đến biếng ăn, khó ngủ, ngủ không sâu giấc, hay quấy khóc ảnh hưởng trực tiếp đến sức khoẻ và sự phát triển của trẻ
- Khi răng sâu buộc phải nhổ bỏ quá sớm thì sau này khi răng vĩnh viễn mọc có thể bị mọc lệch, gây xô hoặc nghiêng hàm
- Răng sữa giúp trẻ nhai, cắn, xé và nghiền thức ăn, khi bị rụng sớm khả năng nghiền thức ăn của trẻ bị hạn chế, khiến cho việc tiêu hoá trở nên kém và gặp nhiều khó khăn hơn
- Răng sữa đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc giao tiếp, giúp trẻ phát âm chuẩn trong quá trình học nói, nếu răng sâu hoặc bị rụng quá sớm sẽ hạn chế sự phát triển về mặt ngôn ngữ của trẻ, khiến trẻ nói ngọng, phát âm sai
- Sâu răng sữa sẽ kèm theo biến chứng hôi miệng, khiến bé cảm thấy khó chịu hay thiếu tự tin trong giao tiếp
- Tăng khả năng bị nhiễm khuẩn quanh cuống răng, khiến trẻ gặp phải tình trạng rối loạn ở khớp thái dương, nhức đầu, rối loạn chức năng của thận, tim…
- Ảnh hưởng tiêu cực đến các mầm răng vĩnh viễn nằm dưới răng sữa
- Viêm tủy răng do sâu răng sữa gây ra có thể gây nguy cơ áp xe răng, từ đó gây viêm nhiễm cho vùng hàm và mặt, nhiễm trùng máu
- Trong một vài trường hợp xấu, sâu răng nặng sẽ dẫn đến viêm hạch, viêm tuỷ khiến trẻ bị sốt, xuất huyết. Nghiêm trọng hơn còn có thể dẫn đến nguy cơ bị viêm màng não, thậm chí là tử vong
Nên xử lý như thế nào khi trẻ bị sâu răng sữa?
Làm gì khi trẻ bị sâu răng sữa? Có thể thấy sâu răng sữa ở trẻ gây ra những hậu quả khá nghiêm trọng, tuy nhiên cha mẹ không cần quá lo lắng bởi chúng ta vẫn có thể xử lý chúng theo một số giải pháp an toàn và hiệu quả sau đây:
Khi sâu răng ở mức độ nhẹ
Trong trường hợp phát hiện sớm và răng sữa của bé mới chớm sâu, cha mẹ nên pha nước muối ấm loãng hoặc dùng nước súc miệng để cho bé súc miệng hàng ngày. Bên cạnh đó chú trọng tới việc vệ sinh răng miệng cẩn thận, đúng cách, thay đổi chế độ ăn, hạn chế thực phẩm chứa nhiều đường, đồ ngọt,…
Có thể thấy những cách trên cũng chỉ là giải pháp hỗ trợ tạm thời, không có khả năng điều trị triệt để. Do đó tốt nhất cha mẹ nên đưa trẻ tới các phòng khám nha khoa uy tín để được các bác sĩ có chuyên môn thăm khám. Thông thường, tuỳ thuộc vào mức độ mà nha sĩ sẽ trám răng hoặc dùng thuốc đặc trị chấm vào chỗ bị sâu, vừa giúp sát khuẩn, vừa giảm đau răng cho bé.
Trong thời gian chờ đợi thăm khám, nếu trẻ tỏ ra đau nhiều, cha mẹ có thể sử dụng các loại thuốc đặc trị có tác dụng giảm đau để giảm bớt cảm giác khó chịu và đau đớn cho trẻ. Tuy nhiên, nên cẩn trọng khi dùng biện pháp này và cần tham khảo qua ý kiến bác sĩ về liều dùng phù hợp.
Ngoài ra, khi răng sữa bị sâu ở thời điểm răng vĩnh viễn chuẩn bị mọc thì nha sĩ có thể yêu cầu chờ thêm một thời gian để nhổ loại bỏ. Khi này, việc loại bỏ răng sữa sẽ không ảnh hưởng đến sự phát triển của răng vĩnh viễn trong tương lai.
Khi sâu răng ở mức độ nghiêm trọng
Trong trường hợp cấu trúc răng đã bị phá huỷ và gây ra những tổn thương nghiêm trọng, đặc biệt là khi những lỗ sâu trở nên rộng, cha mẹ cần đưa ngay bé đến phòng khám nha uy tín để được nha sĩ tiến hành loại bỏ phần sâu và khắc phục vết thương bằng cách hàn trám, phủ đầy chỗ khuyết của răng. Qua đó loại bỏ các cơn đau nhức, khó chịu, cải thiện khả năng nhai, hỗ trợ cho hệ tiêu hoá cũng như đảm bảo tính thẩm mỹ cho trẻ.
Cố gắng giữ lại răng sâu thay vì loại bỏ, bởi nó sẽ ảnh hưởng tới quá trình mọc của răng vĩnh viễn sau này. Hãy tham khảo qua ý kiến của nha sĩ để tìm ra cách giải quyết an toàn và ít đau đớn nhất cho bé.
Tuy nhiên khi tình trạng sâu răng sữa đã chuyển biến quá nặng, không thể can thiệp bằng các phương pháp điều trị sâu răng sữa ở trẻ em thì buộc phải nhổ bỏ. Nhằm tránh các tác động xấu đến nướu và khiến vi khuẩn lây lan sang các răng bên cạnh.
Click xem ngay: Các mức độ sâu răng và cách xử lý ở từng cấp độ
Phòng ngừa bệnh sâu răng sữa cho trẻ
Khi trẻ nhỏ bị sâu răng sữa sẽ gây ra rất nhiều đau đớn, khó chịu, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe. Để tránh tình trạng này, cha mẹ có thể phòng tránh cho con bằng cách:
Phòng tránh ngay trong quá trình mang thai
Trong khoảng thời gian thai nghén, mẹ nên bổ sung các loại đồ ăn có lợi cho men răng của bé sau này, chẳng hạn như tôm, cua, cá, ốc, sò, sữa,… Bên cạnh đó nên rèn luyện việc thư giãn đầu óc, tránh căng thẳng, stress để không tác động xấu đến bào thai như tất sứt môi, hở hàm ếch,…
Cho trẻ tắm nắng
Bổ sung thêm Vitamin D cho trẻ bằng cách tắm nắng để chống còi xương, giúp xương hàm phát triển. Ngoài ra, phương pháp này còn giúp phòng tránh việc răng bé bị yếu, mọc lệch, chèn ép nhau hay vi khuẩn có hại tấn công.
Thay đổi chế độ ăn và khẩu phần ăn phù hợp
Cha mẹ nên kiểm soát thành phần và theo dõi lượng thức ăn mà trẻ nạp vào hàng ngày, đảm bảo rằng không có chứa quá nhiều đường, tinh bột, bánh kẹo, nước ngọt, nước uống có gas, nước trái cây,… Thay vào đó hãy bổ sung những thực phẩm chứa nhiều Canxi và Fluoride để tăng chức năng cho men răng và giúp răng chắc khỏe hơn.
Tình trạng sâu răng sữa trẻ em cũng có thể được cải thiện nếu cha mẹ xây dựng cho con được một chế độ ăn khoa học và phù hợp. Việc hấp thụ đủ các loại thực phẩm như rau củ quả, trái cây tươi, quả hạch, hạt,… có tác dụng rất lớn trong việc cải thiện và duy trì sức khỏe răng miệng.
Vệ sinh răng miệng hàng ngày cho trẻ
Cha mẹ nên vệ sinh miệng cho bé ngay từ khi sơ sinh bằng cách dùng gạc hoặc khăn mềm thấm một ít mật ong để làm sạch vùng miệng sau khi bú. Khi răng sữa của bé bắt đầu mọc nên vệ sinh bằng nước muối ấm pha loãng rồi vệ sinh, cọ răng lợi mỗi ngày sau khi bú, uống sữa hoặc ăn nhằm làm sạch những mảng bám, thức ăn thừa trên răng và ức chế sự tấn công của vi khuẩn.
Lưu ý: Trước khi vệ sinh răng miệng cho con, cha mẹ cũng nên vệ sinh tay sạch sẽ để không gián tiếp đưa vi khuẩn vào miệng bé.
Mặt khác, khi trẻ đã lớn có khả năng tự làm một số việc đơn giản, chúng ta nên tập thói quen vệ sinh răng miệng cho trẻ bằng bàn chải kem đánh răng phù hợp. Tần suất đánh răng là hai lần mỗi ngày vào buổi sáng khi thức dậy và buổi tối trước khi đi ngủ. Ngoài ra, dùng chỉ nha khoa cũng mang lại hiệu quả cao trong việc làm sạch và loại bỏ mảng bám, thức ăn thừa trên răng.
Bỏ thói quen bú bình vào ban đêm cho trẻ
Không để trẻ vừa ngủ và bú bình hoặc không vệ sinh răng miệng trước khi đi ngủ vào buổi tối. Điều này giúp hạn chế để răng tiếp xúc quá lâu với sữa và đường trong sữa, tránh trường hợp nhiễm trùng, sâu răng hay nghẹt thở. Cha mẹ nên tập thói quen cho trẻ uống nước, sữa và các thức uống lỏng bằng thìa, ly, ống hút thay vì bú bình.
Thăm khám răng miệng định kỳ cho trẻ
Thời gian lý tưởng để đưa bé đi khám răng miệng là định kỳ 3-6 tháng/lần, đặc biệt là đối với những bé sinh mổ, đã từng mắc bệnh mủn răng hoặc sâu răng, răng sữa lung lay sớm. Với chuyên môn và các thiết bị chuyên dụng nha sĩ sẽ dễ dàng thăm khám, tìm ra các dấu hiệu sâu, nắm rõ tình trạng răng miệng của bé. Từ đó có các biện pháp khắc phục, xử lý hiệu quả và an toàn, tránh gây đau đớn.
Một số phương pháp phòng tránh trẻ bị sâu răng sữa hiệu quả khác
Ngoài những phương pháp phòng tránh trên, cha mẹ có thể thực hiện thêm một số biện pháp như:
- Vệ sinh sạch sẽ, sát trùng các dụng cụ ăn uống của trẻ sau khi sử dụng. Không dùng chung dụng cụ ăn uống bởi nó có thể làm vi khuẩn lây lan, gây nguy hại cho sức khỏe răng miệng, hệ tiêu hoá, hệ hô hấp của bé
- Nếu có thể cha mẹ nên pha loãng các loại đồ ăn ngọt, chứa nhiều đường như pha nước hoa quả, nước ngọt với nước lọc trước khi cho trẻ uống
- Loại bỏ thói quen ngậm đồ ăn trong miệng của bé, vì thói quen này sẽ tạo điều kiện cho vi khuẩn gây hại tiếp xúc với răng sữa lâu hơn, dẫn đến tình trạng sâu răng
- Hạn chế các loại thức ăn, đồ uống chứa đường sữa vào buổi tối, với những bé trên 1 tuổi tốt nhất nên cho uống nước lọc trước khi đi ngủ
Chúng ta vừa cùng nhau tìm hiểu về nguyên nhân, tác hại, cách xử lý và phòng tránh khi trẻ bị sâu răng sữa. Đây là bệnh lý khá phổ biến ở trẻ nhỏ, vì vậy cha mẹ không nên chủ quan mà cần trang bị đầy đủ kiến thức cũng như sớm có kế hoạch can thiệp để tránh gây ảnh hưởng đến sức khoẻ, sinh hoạt và sự phát triển của con. Hy vọng rằng với những thông tin mà bài viết cung cấp thực sự hữu ích cho cha mẹ trong việc chăm sóc, nuôi dạy con nhỏ, chúc các bạn thành công!
Dành riêng cho bạn:
